UP IN THE AIR: Phía trên kia bầu trời…

Bài: Hoàng Hưng

Ryan Bingham có một cuộc sống “ở trên mây” theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Một ngày của Ryan có thể bắt đầu bằng việc ăn sáng ở New York, trưa uống rượu ở Tokyo, và tối về ngủ ở Ai Cập. 250 ngày bay một năm, phần lớn thời gian của Ryan là nhìn mọi vật be bé xinh xinh từ một nơi nào đó phía trên bầu trời… Và ở phía dưới, có cái tất bật, có cái hối hả, âu lo trong thời buổi khủng hoảng kinh tế toàn cầu nhưng tất cả chẳng là gì với Ryan.

Trong lúc mọi người làm việc với nỗi lo mất việc thì việc của anh làm không xuể, công việc: sa thải người khác. Ryan Bingham được thuê để đuổi việc những nhân viên lâu năm và trung thành của các công ty cần cắt giảm nhân sự trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, bởi các ông chủ không có gan để tự họ làm điều đó.

“Cuộc đời bạn nặng bao nhiêu? Tưởng tượng một chút rằng bạn đang mang một túi ba-lô. Tôi muốn bạn xếp vào đó tất cả những gì bạn có trong cuộc đời này… bạn bắt đầu với những thứ nhỏ. Kệ tủ, ngăn kéo, rồi bạn cho những thứ lớn hơn. Quần áo, những thứ để trên bàn, đèn, TV… cái túi của bạn chắc phải khá nặng rồi... Bây giờ, tôi muốn bạn lấp đầy túi với con người. Bắt đầu với những mối quan hệ quen biết xã giao, bạn của người quen, đám người trong văn phòng… và rồi bạn chuyển sang những người bạn tin cẩn để chia sẻ những bí mật thầm kín nhất. anh em, chị em, con cái, cha mẹ, và cuối cùng là chồng bạn, vợ bạn, bạn trai, bạn gái. Bạn cho họ hết vào cái túi đeo lưng đó, rồi cảm nhận sức nặng của nó. Nói không ngoa, những mối quan hệ của bạn chính là những thứ nặng nề nhất trong đời bạn. Tất cả những sự thương lượng và tranh cãi và bí mật và thỏa hiệp đó. Chúng ta di chuyển càng chậm bao nhiêu thì chúng ta càng mau chết bấy nhiêu. Nói không ngoa, chuyển động là sống còn”... Đó là một phần nội dung của buổi thuyết giảng của Ryan Bingham.

Cuộc sống của Ryan bắt đầu có chút “sóng gió” khi anh có một đồng nghiệp, Natalie Keener, cô bé vừa tốt nghiệp đại học hạng ưu vừa về công ty của anh và đề ra một ‘chính sách cải tiến’ cho công ty: để tiết kiệm chi phí đi lại, từ nay họ sẽ đuổi việc nhân viên qua… webcam! Ryan hiểu rằng nếu điều đó được thông qua, đời anh sẽ ‘vô gia cư’, không còn những chuyến bay đi về. Anh phải chứng minh rằng, đuổi việc là một nghệ thuật đòi hỏi có sự giao tiếp trực tiếp giữa người và người. Trên hành trình rong ruổi quanh nước Mỹ,  Ryan dạy cho Natalie những nguyên tắc do chính anh nghĩ ra để giảm thiểu những phiền phức trong cuộc sống. “ Đừng đi sau những gia đình, vì họ làm thủ tục rất lâu. Đừng đi sau người già, họ di chuyển chậm và không hề biết quý thời gian, thứ  mà họ còn rất ít Hãy đi sau đám châu Á, họ di chuyển nhanh, gọn và hiệu quả”, đó là một trong những mẹo vặt ở phi trường giúp Ryan tốn rất ít thời gian làm thủ tục.

Anh vượt lên trên tất cả, di chuyển nhanh hơn, được ưu tiên hơn… Anh thoải mái ở trên máy bay, nơi mà anh được ngồi ở khoang hạng nhất và các cô tiếp viên nhớ mặt nhớ tên anh, người hành khách thân quen. Anh không thấy cô đơn, anh xem đó là tự do. Đừng nói với Ryan đó là cuộc đời rỗng tuếch, vì anh gọi đó là cuộc đời nhẹ tênh.

“ - Ông để bỏ qua hầu hết mọi quan hệ mà ông cho là rắc rối của cuộc sống. Vậy ông sống vì cái gì?
- 10 triệu dặm. Và tôi sẽ là người thứ 7 đạt được điều đó. Còn ít hơn cả những người đã từng lên mặt trăng
- Thế ông không sợ chết cô đơn khi về già à?
- Năm tôi 12 tuổi, cha mẹ tôi gởi ông bà tôi vào viện dưỡng lão. Cha mẹ tôi rồi cũng sẽ như thế, tất cả chúng ta rồi sẽ như thế.
- Thế ông không muốn có một người ăn cùng ông mỗi buổi tối? Không muốn một người sống cùng ông lúc tuổi già sao?
- Cô có một người bạn trai đúng không? Vậy cô có chắc rằng cô không chết già trong nỗi cô đơn không?”

… Và rồi Natalie bật khóc, khóc tức tưởi giữa phi trường như một đứa trẻ vừa mất đồ khiến Ryan phải lúng túng dỗ dành. Cô đến công ty Ryan chỉ để được gần bạn trai, và rồi cũng vì những chuyến công tác dài ngày mà bạn trai cô đã bỏ cô.

Đừng tranh luận với Ryan về chuyện sống trong đời cần có những quan hệ tình cảm thân thuộc, bởi anh, với kiểu đối đáp tưng tửng nhưng sắc bén có thể làm bạn tức đến bật khóc như Natalie. Người ta bảo “ Những kẻ nấp sau mặt nạ luôn là những kẻ nhút nhát”. Ryan không phải là sắt đá hay quái vật, anh cũng là người, và người thì phải sợ. Và lẽ thông thường, khi người ta sợ, người ta tự dựng lên cho mình những lớp vỏ bọc an toàn, với Ryan là cách sống của anh ta…

“Em xin lỗi đã phá hỏng buổi tối của anh nhưng anh đã có thể phá nát hạnh phúc của gia đình em. Đó là gia đình em, là cuộc sống thực của em.
-Anh tưởng rằng anh là một phần trong cuộc sống thực của em…
-Chúng ta đã có những giao kèo rõ ràng, và chúng ta là người lớn cả rồi… anh là một người tự do mà, thế anh muốn gì?
…Ryan im lặng
- Anh còn không biết mình muốn gì nữa là…"

Chơi vơi trên những tầng mây…đó có lẽ là cảm xúc chung của khán giả khi theo suốt bộ phim… Có khi chúng ta đánh giá sai lầm về kích cỡ của “chiếc ba lô cuộc đời”… cũng có khi những thứ chúng ta cho rằng “nặng nề” để bỏ vào cuộc đời hóa ra lại không quá nặng mà lại rất cần thiết… Có những thứ chúng ta nhất quyết bỏ vào trong “cuộc đời” lại chẳng có nghĩa lí gì… vấn đề là: Bạn sẽ chọn những gì để “bỏ” vào trong cuộc đời của mình?