NẤM MỐI

Khi những cơn mưa mùa hạ bắt đầu rỉ rả là lúc người dân miệt đồng bằng sông Cửu Long chờ một đón sản vật từ đất trời: Nấm mối. Loại nấm lạ lùng này phải những người từng ăn qua mới biết, còn nếu chưa ăn, khó mà tả cho hết cái tinh thần ngon lẫy lừng của nó. Mùa này, nấm mối đang ngoi mầm, chờ những trận mưa hả hê và chút nắng ráo là lại trồi lên nõn nà.

Quà của đất

Không nhiều vùng có nấm mối và ngon, nổi tiếng nhất cũng là ở xứ dừa Bến Tre. Nấm mối mỗi năm chỉ có một mùa, mỗi mùa kéo dài vài tháng. Điều lạ lùng là, hễ năm này nấm mọc ở đó thì đến năm sau, cũng chính vị trí đó nấm lên. Do đó, muốn nhổ nấm, cứ độ chừng thời gian nấm mọc, siêng năng thăm nom là được. Vì quan niệm, nấm là của trời nên không có việc, vườn ai nấy nhổ mà quan trọng là, người thấy nấm sớm và nhanh tay hơn sẽ là người nhổ trước. Do đó, vào mùa nấm mọc, nhiều nơi có vườn rộng lại chộn rộn hơn bởi những cuộc săn nấm đêm khuya.

Nấm mối mọc ở 1 gò đất cạnh mương

Sở dĩ có tên nấm mối là do nguồn gốc hình thành của nó bởi nấm mọc lên từ những ụ mối làm tổ. Nếu đào sâu quanh khu vực nấm mọc sẽ thấy lổ chổ những hang mối to nhỏ. Tuy nhiên, để bảo vệ “gò nấm” thì không nên có sự tác động nào quanh khu vực nấm mọc, tránh việc mối di tản. Do được hình thành hoàn toàn tự nhiên và có phần hơi độc đáo nên cho đến nay, vẫn chưa ai tìm ra được cách làm nấm mối nhân tạo nên nó vẫn còn là sản vật tuyệt đối tự nhiên và khá đắt đỏ.

Nấm búp và nấm nở

Theo dân gian, việc nhổ nấm mối cũng lắm kỳ công và không phải ai cũng có duyên gặp nấm. Có người lùng sục mải miết mà cả đời chưa nhổ được tai nấm nào mà người ta cho nguyên nhân là “nặng vía”. Mà nếu không “nặng vía” thì quả thật, dò ra nấm cũng có phần khó khăn. Bởi khi nấm còn búp, thân nấm gần như nằm hoàn toàn dưới đất, chỉ có chút ít phần “mũ” nhô lên nhưng cũng khá bé và tiệp màu đất. Do đó, đã đi tìm nấm thì phải thật sự tinh anh. Có đi tìm nấm mới hiểu được cái cảm giác phấn chấn của người khi gặp nấm. Người ta có câu: “Mừng như gặp nấm mối” là hoàn toàn có lý. Bởi dò ra được một gò nấm thì phải nói, lòng hân hoan như bắt phải vàng.

Ngon tê người

Có ăn qua các loại nấm mới thấy nấm mối quả là “thiên hạ vô địch” trong các loại nấm. Nếu chọn đúng nấm búp vừa nở khẽ thì vị ngon càng tăng gấp bội. Nấm có vị ngọt thanh, giòn rụm và mùi thơm dễ chừng như phảng phất hương đất, hương gỗ, hơi sương. Bản thân nấm đã ngon nên không cần làm gì cầu kỳ, chỉ cần nhổ về, cạo sạch đất, rửa sạch (từng tai), tai nào to thì chẻ đôi, nhỏ để nguyên đem hấp cơm với tí hành, mỡ, thêm ít gia vị thì dễ chừng những ngày mưa, cơm phải nấu thêm gấp đôi.

Nhưng món ăn ngon nhất khi kết hợp với nấm phải kể đến là bánh xèo. Bánh xèo nấm mối là một trong những đặc sản của đất Bến Tre. Chiếc bánh nhờ có nấm mà ngọt thơm kỳ lạ. Không cần thêm tép, thịt mà bánh vẫn đậm đà. Do đó, những người con xa quê cứ tranh thủ mùa nấm mà chạy ù về, không thì lỡ dịp thưởng thức đặc sản một năm chỉ có một lần. Nếu không chiên bánh xèo thì chiên trứng cũng ngon đến kinh ngạc. Cái vị ngọt của nấm cứ thế lấn chiếm hết mọi vị giác người thưởng thức khiến người ta mê mẩn lúc nào chả hay. Rồi còn hằng hà sa số những món mà có nấm chỉ càng thêm ngon như khổ qua xào nấm, canh tập tàng nấu nấm, nấm nấu ngót, nấm nấu cháo, bánh canh… Tóm lại, món nào cũng có thể “trưng dụng” nấm như một thành phần đặc biệt khiến món ăn chỉ từ ngon tới ngon.

Sao có thể kìm lòng với chiếc bánh xèo đầy nấm này?

Dù hấp hay xào, nấm mối cũng ngọt ngon khó tả

Khi những cơn mưa kèm chút nắng yếu thoáng qua là người dân lại trông mong một mùa nấm mới. Người ta quen gọi đó là mưa nấm mối. Dù nấm khá đắt, mang ra chợ bán có thể thu được vài trăm nghìn một ký - số tiền khá lớn với người nông dân nhưng đa phần, nhà nào nhổ được nấm cũng giữ lại ăn vì đặc sản của trời của đất, dễ gì có được.