Bánh ướt muôn hình muôn vẻ

22:11 29/08/2021

Bánh làm bằng bột (thường là bột gạo), làm chín bằng hơi nước, lấy ra khi còn ướt, nhiều khi nóng hổi nên người ta gọi là bánh ướt. Cơ bản là thế nhưng bánh ướt cũng muôn hình muôn vẻ,...

Bánh làm bằng bột (thường là bột gạo), làm chín bằng hơi nước, lấy ra khi còn ướt, nhiều khi nóng hổi nên người ta gọi là bánh ướt. Cơ bản là thế nhưng bánh ướt cũng muôn hình muôn vẻ, từ bánh ướt mặn cho đến bánh ướt ngọt, từ ăn với thịt nướng cho đến các loại chả. Rồi tùy vùng miền mà có loại bánh đặc trưng.

Cách phân chia vùng miền để “bàn” về bánh ướt cũng chỉ có tính tương đối. Bởi, người miền này có thể thích bánh ướt của miền kia hoặc bánh ướt từ miền này cũng “du nhập” vào miền kia.

Bánh ướt miền Nam

Cách ăn bánh ướt chung của người miền Nam là bày bánh ra đĩa, sau đó xếp thịt ram thái lát mỏng, cùng các loại chả (thường là chả lụa) lên, thỉnh thoảng có bì, chan nước mắm ngọt, ăn kèm với giá trụng rau sống hoặc dưa leo bào. Thêm nữa, đĩa bánh ướt phải trông thật mỡ màng với lớp hành phi thơm giòn béo ngậy. Nước mắm dùng kèm phải hơi sánh ngọt mới ngon.

Ngoài bánh ướt mặn, người miền Tây còn có loại bánh ướt ngọt. Thật ra, gọi đó là bánh cuốn thì đúng hơn. Khi này, bột được nhuộm màu xanh, tím tự nhiên bằng lá dứa, lá cẩm, tráng mỏng rồi cuộn nhân đậu xanh hoặc nhân dừa ngọt vào, chấm kèm muối mè. Đặc biệt người dân ở Bến Tre còn có bánh ướt dừa. Loại bánh này thật ra là bánh tráng khi còn ướt, thay vì bánh đem phơi khô, người ta sẽ để ăn lúc vừa mới ra lò, còn ướt, nóng hôi hổi. Hay như bánh rau mơ nước cốt dừa, đó cũng là một loại bánh ướt được xếp vào hàng đặc biệt. Bánh có mùi hơi hăng hắc của lá mơ, tráng mỏng, chấm kèm với nước cốt dừa dẻo sánh, béo ngậy.

Bánh ướt nhân đậu xanh, dừa bào

Bánh lá mơ

Bánh ướt dừa

Bánh ướt miền Trung

Bánh ướt của người miền Trung rất phong phú. Bánh ướt mặn khá giống miền Nam nhưng thường ăn kèm với các loại chả, bánh tôm và nem chua. Hơn nữa, nước mắm cũng pha hơi khác, ít ngọt hơn và có vị lơ lớ của bột nêm.

Bên cạnh đó, mỗi nơi lại có những loại bánh đặc trưng cơ bản. Người Huế có loại bánh ướt tôm đơn giản nhưng khá ngon. Bánh tráng mỏng, mịn, bên trong có nhân tôm khô đo đỏ, ăn kèm nước mắm là đủ ngon.

Bánh ướt tôm Huế

Hoặc như bánh đập cũng là một kiểu bánh tráng ngoài, bánh ướt ở trong, người ta có thể ăn với thịt nướng hoặc đơn thuần là chấm mắm. Nói đến chấm mắm thì người miền Trung có vẻ chuộng cách ăn bánh ướt với mắm. Đơn cử người Phú Yên có bánh ướt mắm sò. Bánh ướt này thường được lấy từ các lò tráng bánh, phi thêm hành lá phết lên rồi chấm mắm ăn đã đời, không cần thịt nem chi hết. Hoặc thỉnh thoảng một số nơi khác, người ta vẫn có thói quen chấm bánh ướt với nhiều loại mắm khác nhau, có thể ăn kèm thêm ít nem, ít chả. Bên cạnh đó là bánh ướt ruốc. Ruốc ở đây có thể là ruốc thịt hoặc ruốc tôm. Khi này, ruốc được giã thật mịn, rắc lên đĩa bánh ướt, ăn kèm thêm ít chả quế, chả lụa cho thêm phần ngon.

Bánh ướt mắm sò

Bánh đập

Bánh ướt ruốc Đà Nẵng

Bánh ướt chà bông tôm

Bánh ướt miền Bắc

Thật ra, ở miền Bắc, người ta biết đến bánh cuốn thay vì bánh ướt. Bánh cuốn nóng là một đặc sản của vùng đất này. Bánh gồm một lớp bánh tráng mỏng, bên trong có nhân gồm thịt bằm, mộc nhỉ, hành, cuốn lại gọn ghẽ, ăn kèm nước mắm và giá trụng. Đặc biệt là, đĩa bánh cuốn phải lúc nào cũng nóng hôi hổi nên tên gọi bánh cuốn nóng cũng từ đó mà ra.

Hoặc người Hà Nội có bánh cuốn chả nóng. Đĩa bánh được bày ra riêng, bên cạnh là một chén chả được chan nước sốt nóng, ăn kèm với rau mùi hợp vị.

Bánh cuốn chả nóng

Ngoài ra, bánh cuốn thịt nướng cũng là món ngon khó bỏ qua. Loại bánh cuốn dùng cuốn thịt nướng sẽ dày hơn. Khi ăn, từng chiếc bánh sẽ được đặt riêng ra một đĩa nhỏ, người ăn chỉ việc cho thịt nướng vào, kèm thêm xà lách và cuốn lại, chấm với nước mắm thật ngon. Thật ra, cũng khó nói bánh cuốn thịt nướng là của người miền Bắc vì ở miền Trung, người ta cũng có món bánh này, đặc biệt là xứ Huế. Có lẽ, do có vị ngon độc đáo mà loại bánh này được ưa chuộng khắp nơi.