Ba thợ tiện và câu chuyện "Sâu thẳm buồn vui"

Ngày 24/9, Công ty sách Phương Nam chính thức phát hành cuốn tự truyện “Sâu thẳm buồn vui” của nhà báo Hoàng Thoại Châu trên toàn quốc. Từ nhiều thập kỉ qua, nhà báo Hoàng Thoại Châu được đông đảo bạn đọc biết đến qua bút danh Ba Thợ Tiện trên chuyên mục Nói hay Đừng của báo Lao Động.

Sâu thẳm buồn vui là một tự truyện về khoảng ký ức của Hoàng Ngọc Châu trong những năm tháng nhiều biến động của đất nước. Từ miền Trung, Hoàng Thoại Châu trốn nạn bắt lính và chạy vào Sài Gòn. Để qua mắt cảnh sát, ông tìm đến thiền môn, khoác áo nâu sồng và duyên nghiệp đẩy ông đến với nghề y rồi nghề báo sau này.

Hoàng Thoại Châu có một cuộc đời đầy sôi nổi. Với lĩnh vực văn chương, ông được Tổng thống chính quyền Sài Gòn trao tặng giải thưởng. Và rồi cũng chính chính quyền ấy bắt ông nhốt vào khám Chí Hòa rồi đưa ra Côn Đảo ở tù.

Sau những biến cố lịch sử tháng 4/1975, Hoàng Thoại Châu bén duyên với nghề báo, chứng kiến sự ra mắt của tờ Tuổi Trẻ, sau đó ông chuyển sang báo Lao Động (Nơi bút danh Ba thợ tiện của ông nổi danh với mục Nói hay Đừng), ngoài ra ông còn tham gia vào Nhóm thứ sáu góp phần cùng cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đưa ra các quyết định quan trọng của công cuộc đổi mới kinh tế đất nước (từ 1986).

Nghề báo cũng như cuộc đời ông cũng có những vui buồn, hoặc bước ngoặc bất ngờ, nhưng trên tất cả, Sâu thẳm buồn vui cho ta một lý giải: sống cống hiến sẽ đem lại những niềm vui giản dị cho cuộc đời mỗi cá nhân. Tập sách hơn 300 trang này còn là dịp để bạn đọc thấy lại những người mẹ miền Trung tảo tần, các vị cao tăng của Phật giáo Sài Gòn, số phận của những con người Việt Nam bình dị trong bối cảnh loạn lạc chiến tranh 1968.

Chuyện đời, chuyện nghề, kể cả những “sự thật ít ai biết”, Ba Thợ Tiện cũng không ngần ngại trải lòng. Như ông đã nói: “Tôi nghĩ ai rồi cũng tự nhìn lại mình, để xem mình đã sống như thế nào, còn nợ những gì, nợ những ai… Tất nhiên không phải nợ tiền. Được vậy mới mong có chút thanh thản trước lúc “trả tất cả” để được… trở về”.

Cuốn sách đầy ăm ắp những số phận, tư liệu, và câu chuyện thật của bối cảnh loạn lạc thời chiến năm 1968. Có những người đi qua chiến tranh và định mệnh thay đổi hoàn toàn. Câu chữ của Ba Thợ Tiện – Hoàng Thoại Châu vừa đa tình đến nóng rẫy, vừa trào phúng sâu cay đắng chát cuộc đời, có lúc lại bình dị, da diết khi kể về vợ, nói với con.

Ở độ tuổi thất thập cổ lai hy và đã nghĩ đến chuyện “trở về”, nên những trang sách của Ba Thợ Tiện thật đến nao lòng. “Sâu thẳm buồn vui” đầy chất văn, đẹp như thơ và là vốn tư liệu quý không những về cuộc đời một con người mà còn về một thế hệ, một giai đoạn lịch sử đầy biến động, đổi thay của dân tộc. Ba Thợ Tiện “trả tất cả để trở về” nên câu văn kết sách, nhẹ nhàng mà xót xa day dứt: “Thế thôi. Cuộc đời, dù sang giàu hay nghèo khó đến mấy cũng đều đẹp, đều mong manh đến độ chỉ cần chạm phải một làn gió mỏng, vào một thời khắc liêu xiêu nào đó cũng trở thành tro bụi”…

Sách do Nhà xuất bản Hội Nhà văn xuất bản và Công ty sách Phương Nam phát hành.