Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh - Ngất ngây dòng kí ức ngọt ngào

Gạt sang một bên những khung cảnh rùng rợn hay những pha hành động, len lỏi giữa mùa điện ảnh đang tấp nập, cuốn phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh qua cách kể chuyện của Victor Vũ tiếp tục chứng minh một điều: nghệ thuật đôi khi không cần những yếu tố khiêu khích mà vẫn có thể cuốn hút mọi người bởi sự đong đầy của cảm xúc.

“Quê hương là gì hở mẹ?
Mà sao cô dạy phải yêu?”

Quê hương là một cái gì đó rất trừu tượng… là thứ bình thường không mấy ai nhớ, có lúc mờ lúc tỏ trong tâm trí, mong manh nhưng không dễ vỡ, bởi nó như đốm than hồng âm ỉ trong tâm can mỗi người… chỉ cần một cơn gió nhẹ mang dấu ấn của ký ức thoảng qua, “đốm than” ấy lại bùng cháy mạnh mẽ, mang hơi ấm đến trái tim của những người con xa xứ dù họ đang lưu lạc phương nào…

Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh là một ngọn gió như thế.

Đó là một câu chuyện được viết ra bởi kí ức của Nguyễn Nhật Ánh – một nhà văn sinh ra và lớn lên trong bối cảnh đất nước chuyển mình lên sau đống tro tàn của chiến tranh, nay được kể lại dưới con mắt của Victor Vũ – một người con đất Việt sống ở ngoại quốc, lạ kỳ thay, nó không mấy khác biệt về cái từ “quê hương” thân thương đó trong kí ức của nhà văn, trong cái nhìn của đạo diễn, trong cả cái cảm giác thổn thức của những người ngồi trước màn ảnh rộng…

Đó là cánh đồng bát ngát mà anh em Thiều – Tường đã lớn lên với những con diều tự tạo, là những món đồ chơi tạo ra từ đất sét, lá dừa, là con cá, con tôm tự tay bắt được từ những dòng sông hiền hòa, là trẻ con chí chóe rượt nhanh đánh trận, nhảy dây, lò cò… những thứ mà ai cũng đinh ninh là quá đỗ quen thuộc đó… sẽ có lúc, hóa thành xa lạ với những thế hệ sau nữa lớn lên với nhà chọc trời và smart phone… Tương lai không quá xa đâu khi chúng ta bất chợt nhận ra thứ mà trẻ con ngày nay chơi và vận động nhiều nhất chỉ có ngón tay trỏ mà thôi...

Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh một lần nữa chứng tỏ tài năng của Victor Vũ trong cách đặt góc máy, chọn cảnh, xử lý tiết tấu khiến thế hệ nào cũng có thể kinh ngạc, trầm trồ thích thú. Với những đứa trẻ thành thị sẽ là sự ngạc nhiên khi chứng kiến sự tuyệt đẹp của khung cảnh đồng quê, không phải những thứ nghèo nàn, xa lạ mà là mông mênh, bát ngát và nên thơ. Với những người lớn, đặc biệt là những người có một phần cuộc đời gắn bó với những mảnh đất như thế, chắc chắn sẽ không khỏi thích thú khi thấy lại một phần tuổi thơ của họ được trình diễn với những cú máy mượt mà, từ con bò gặm cỏ, đến những bụi lau sậy, những phiến đá lỏm chỏm, những ruộng mía ngút ngàn… cũng trở nên lộng lẫy trước mắt họ, rạng ngời hơn rất nhiều so với ký ước của từng người.

Sau buổi công chiếu đầu tiên, có ai đó bảo Victor làm… hơi quá vì cái gì cũng đẹp. Một miền Trung đói khổ quá đẹp ngay cả trong cảnh lũ lụt, mùa màn thất bát. Những người đó vừa đúng vừa sai, bởi họ đang nhìn về miền quê của họ trong con mắt của một người trải đời, một người lớn đang lập nghiệp ở một nơi hiện đại hơn nhìn lại quê hương của mình, nhưng… trẻ con không nhìn như thế. Những người đó sau này có thể trầm ngâm bên bàn tiệc kể về sự thua thiệt của tuổi thơ mình, nhưng khi ở độ tuổi đó, không ai có thể thấy quê hương của mình xấu cả. Nguyễn Nhật Ánh kể về cái làng quê nghèo miền Trung trong kí ức trẻ con của ông như thế và Victor Vũ duy trì điều đó trong từng thước phim của mình, đơn giản thế thôi…

Trẻ con không bao giờ buồn vì chúng có thể tự tạo ra niềm vui cho riêng mình. Với Thiều là những phút lắng nghe chú Đàn kể truyện ma, là tay chân lấm lem khi bắn bi cùng lũ bạn, hay thậm chí là trò ném đá gian lận để thắng… chính thằng em nhỏ của mình. Với Tường, đơn giản chỉ là lẽo đẽo đi theo anh Thiều của nó, anh bày trò gì, nó chơi trò nấy… không than phiền, không hơn thua như anh nó. Khán giả rất dễ ấm ức thay cho Tường khi xem Thiều dở trò bắt nạt thằng em nhỏ của mình, nhưng có lẽ Tường không để bụng. Ừ thì, có lẽ vì thế mà trẻ mau quên dễ cười hay khóc nhưng khóc không lâu, để rồi lại tung tăng bay nhảy cùng bạn bè, còn người lớn thì cứ nhăn mày, nhíu mày cố tìm cách xả stress, relax nhưng lại không biết quăng “gánh nặng” trong lòng mình đi…

Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh – của Victor Vũ lượt bỏ một số tình tiết trong truyện gốc bởi sự hạn hẹp về thời lượng nhưng vẫn giữ lại cái tinh thần của bộ truyện thông qua những diễn biến chính của Thiều và Tường. Một thằng anh láu cá ranh ma với thằng em của mình, nhưng lại nhút nhát trong cuộc sống, dù dạt dào tình cảm nhưng không thắng nổi sự non nớt trong suy nghĩ và biểu lộ. Một thằng em học hành không được giỏi nhưng thằng thắn, thật thà, dũng cảm hơn độ tuổi của mình và thích lầm bầm về câu chuyện “công chúa” và “hoàng tử”.

Ai cũng có thể phì cười khi nhìn thấy những suy nghĩ trẻ con đó của Tường, nhưng thật ra, trẻ con cần được nuôi lớn bởi những câu chuyện, những mơ ước đôi khi có phần phi thực tế đó… Bản thân cuốn Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh cũng là một dạng cổ tích ẩn như thế.

Đó là câu chuyện của tình anh em, niềm tin và những giá trị nhân đạo. Một nhân vật Thiều đầy khiếm khuyết, trẻ con đến mức đập thằng em của mình nằm liệt giường, nhưng cũng chính Thiều bằng sự ân cần, ăn năn, liều lĩnh tìm ra “cung điện” của “công chúa” và “hoàng thượng” ẩn sau câu chuyện về ma cọp chính là liều thuốc dẫn giúp đứa em nhỏ của mình hồi phục trở lại. Một bé Tường ngây thơ, khù khờ nhưng chính nghĩa với niềm tin son sắt của mình về công chúa đã có thể đứng dậy, đi lại được sau cơn bệnh của mình. Dĩ nhiên, “nàng công chúa” bằng sự nhập vai của mình cuối cùng lại được “hoàng tử” giúp đỡ mà trở lại với cuộc sống đích thực của mình. Một câu chuyện cổ tích hiện đại, nơi mà sự ăn năn, niềm tin vào chính nghĩa, sự cố gắng sẽ được đền đáp sau cùng theo một cách nào đó mang dấu ấn riêng của Nguyễn Nhật Ánh.

Dù bạn là ai, độ tuổi nào đi nữa cũng nên một lần thử xem Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, bởi đó là một chuyến du hành tuyệt vời, lướt trên những khung cảnh tuyệt đẹp rất Việt Nam trên nền giai điệu mộc mạc của bài hát “thằng cuội”, để rồi ngân nga, lẩn tha lẩn, thả trôi mình một cách tự do về dòng kí ức của tuổi thơ ngọt ngào.