Thực đơn dành cho bé suy dinh dưỡng theo nhóm tuổi

Theo thống kê của Liên Hợp Quốc, 90% trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi trên thế giới tập trung ở 36 nước, trong đó có Việt Nam. Hiện nay, tình trạng này phổ biến ở khu vực nông thôn và dân tộc thiểu số. Bệnh khiến trẻ em bị thiếu vi chất dinh dưỡng cơ bản như sắt, vitamin A, kẽm và I-ốt, ảnh hưởng quá trình tăng trưởng, phát triển nhận thức hay thậm chí tử vong.

Suy dinh dưỡng ở trẻ là vấn đề được nhiều tổ chức quan tâm.

Theo tiêu chuẩn cân nặng và độ tuổi, suy dinh dưỡng được chia ra thành 3 mức độ khác nhau: 
- Suy dinh dưỡng độ 1: Cân nặng ít hơn 10% so với chuẩn trung bình.
- Suy dinh dưỡng độ 2: Cân nặng ít hơn 25% so với chuẩn trung bình.
- Suy dinh dưỡng độ 3: Cân nặng ít hơn 40% so với chuẩn trung bình.
Dưới đây là bảng đối chiếu để biết trọng lượng của trẻ có phát triển đúng với tiêu chuẩn cân nặng trung bình hay không.

Bảng tăng trưởng chiều cao và cân nặng chuẩn.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ

- Chế độ ăn của trẻ nghèo chất dinh dưỡng, chưa hợp lý, phù hợp với độ tuổi.
- Trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, mắc các dị tật bẩm sinh như sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh,..
- Mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi hay bị rối loạn tiêu hóa, biến chứng sau các bệnh viêm phổi, sởi, lỵ… trong thời gian dài.

Biểu hiện trẻ bị suy dinh dưỡng

Nếu trẻ có 1-2 biểu hiện dưới đây thì mẹ cần nghĩ ngay là bé đang có nguy cơ hoặc đã bị suy dinh dưỡng.
- Trẻ không lên cân hoặc giảm cân trong 3 tháng liền.
- Da xanh, tóc thưa rụng dễ gãy, đổi màu.
- Da xanh xao, cơ nhão dần.
- Kém ăn, thường xuyên mắc một số vấn đề về rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, đi tiêu phân sống.

Thực đơn gợi ý cho trẻ bị suy dinh dưỡng

Sau đây là gợi ý về thực đơn cho trẻ bị suy dinh dưỡng độ 1 và độ 2 – mức độ trẻ mới bị suy dinh dưỡng, cần bổ sung nhiều chất cần thiết để phục hồi cân nặng. Còn khi trẻ bị suy dinh dưỡng độ 3, trẻ cần phải được điều trị tại bệnh viện dưới sự theo dõi sát sao của bác sĩ.

Dưới 6 tháng tuổi:

- Bú sữa mẹ theo nhu cầu của trẻ.
- Trường hợp mẹ không đủ sữa mà phải dùng các sản phẩm thay thế thì phải có chỉ định của bác sĩ.

Trẻ từ 6 tháng - 1 tuổi:

- Cho trẻ ăn nước cháo xay trộn sữa nhưng tăng thêm lượng thịt, gạo và rau củ. Hoặc dùng sữa cao năng lượng pha với nước ấm theo hướng dẫn, mỗi ngày uống 500ml và cho ăn bột hoặc cháo xay 3-4 bữa/ngày.

Nước cháo xay trộn sữa nhưng tăng thêm lượng thịt, gạo và rau củ.

Trẻ 1-2 tuổi:

- Bữa sáng 7 giờ: 150- 200ml sữa cao năng lượng
- Bữa phụ 9 giờ: Cháo thịt + rau
- Bữa trưa 12 giờ: 200ml sữa
- Bữa phụ 14 giờ: 1 quả chuối hoặc 1 miếng đu đủ
- Bữa tối 17 giờ: Cháo thịt (cá, tôm, trứng) + rau + dầu
Nếu trẻ đang bú mẹ vẫn phải tiếp tục cho bú và thời gian cho bú kéo dài từ 18-24 tháng.

Trẻ 2-3 tuổi:

- Bữa sáng 7 giờ: 200ml sữa cao năng lượng
- Bữa phụ 9 giờ: Cháo thịt + rau
- Bữa trưa 12 giờ: 2 bát lưng cơm nát + thịt (cá, trứng, tôm…) + canh rau
- Bữa phụ 14 giờ: Cháo thịt + rau
- Bữa tối 20 giờ: Cơm nát + trứng (thịt, cá, tôm…) + canh rau
- Bữa khuya 20 giờ: 200ml hỗn hợp bột dinh dưỡng hoặc 1 bát súp khoai tây thịt nấu với rau và dầu (mỡ).

Ngoài chế độ ăn, mẹ có thể cho trẻ bổ sung thêm một số loại vitamin và muối khoáng theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Chúc các mẹ thành công trên con đường nuôi dạy bé!