Snowden – khi chính nghĩa lên tiếng

Một điều sai trái nếu được lập lại hàng ngàn lần, liên tục, ai cũng làm thì liệu nó có trở thành điều đúng đắn ? Snowden không nghĩ thế, anh cắn rứt với công việc hàng ngày của mình, cuối cùng, anh đã để trái tim chính nghĩa lên tiếng.

“Tôi đang làm việc ở thiên đường Hawai, có một mức lương thiên đường với một cuộc sống an toàn, ổn định, tại sao tôi lại bỏ hết tất cả những thứ đó ư ?”

Câu hỏi tự vấn của Edward Snowden ở cuối phim cũng là câu hỏi mà người ta luôn thắc mắc khi nghĩ đến cái tên Snowden. Cuốn phim mang tên nhân vật chính cũng là hành trình tự giải thoát những dằn vặt của riêng bản thân Snowden.

Sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống khi có ông nội, cha đều từng phục vụ và giữ vai trò quan trọng trong quân đội. Edward Snowden mang thân hình của một cậu thư sinh đăng kí gia nhập quân đội, oằn mình luồn lách giữa bùn sình, kẽm gai, leo trèo… anh luyện tập với tất cả sức lực và quyết tâm của mình với khát vọng được kế thừa truyền thống gia đình, được phục vụ, được làm những điều thiêng liêng mà anh nghĩ quân đội và đất nước Mĩ đang làm. Nhưng đôi khi định mệnh buộc người ngừng mơ ước để rẽ sang một hướng khác…

Snowden giải ngũ chỉ sau 4 tháng trong quân ngũ vì gặp tai nạn gãy 2 chân trong khi tập luyện. Mất một thời gian để Snowden hồi phục lại khả năng đi lại cũng như ý chí viết tiếp giấc mơ của mình. Anh quyết định tham gia vào lực lượng tình báo CIA với ý định cống hiến nốt phần trí tuệ của mình cho đất nước, và đây cũng là bước ngoặc khiến anh nhận ra có những điều không đơn giản như mình nghĩ hay tin tưởng.

“-Cậu không cần phải hùa theo một đường lối chính trị hay chính trị gia nào để bày tỏ lòng yêu nước”

“Trong tương lai, chiến trường không cần phải là khói bụi bom đạn ở Iraq mà nó nằm ở từng phần mềm, từng mã độc hại, từng dòng code mà kẻ địch khắp mọi nơi sẽ nhắm vào nước Mỹ. Đó là lí do mà tôi giữ những người như cậu ở đây, chúng ta cần cho một cuộc chiến trong tương lai”

Những lời đơn giản mà đanh thép của Corbain, người thầy cũng là sếp đầu tiên của Snowden ở học viện CIA đã thổi bùng lên ngọn lửa nhiệt huyết trong lòng anh. Anh làm nhanh gấp đôi người bình thường, viết nhiều phần mềm hơn, hiệu quả hơn trong việc giám sát, nghe lén, theo dõi bất cứ những hành vi nào có khả năng gây nguy hiểm của nước Mỹ. Snowden thậm chí đã tự ngừng uống thuốc chữa căn bệnh động kinh của mình, vì nó làm anh không thể tập trung trong nhiệm vụ mà anh được giao, anh liều mình vì nghĩ rằng rất nhiều sinh mạng nằm trong tay anh, trong câu nói ám ảnh của Corbain nói trong ngày đầu nhập học.

“Một cuộc tập kích, nổ súng trên đường phố không phải mối bận tâm của chúng ta. Quân đội tiến công, đánh nhau ở nơi nào đó cũng không phải là điều chúng ta cần biết. Nhưng nếu để một vụ như 11-9 xảy ra lần nữa, đó là lỗi của các cậu ! Là nỗi ân hận của các thế hệ đi trước như chúng tôi !”

Snowden đã làm tất cả để cống hiến cho đất nước vĩ đại mà anh tin tưởng… cho tới khi anh nhận ra nó không hẳn tốt đẹp như anh đã nghĩ.

Snowden càng cống hiến, anh càng thăng tiến và càng được giao nhiều vị trí quan trọng hơn, đó cũng là lúc Snowden bị ám ảnh bởi bộ máy mà mình góp phần tạo ra. Anh cười ít hơn, ghét camera, bịt mọi lỗ hổng trong nhà… bởi anh biết, bộ máy mà anh đang làm việc có thể nhìn thấy, nghe thấy, biết hết mọi bí mật của mọi công dân trong phạm vi mà nó kiểm soát.

Snowden thậm chí đã bỏ việc một lần khi anh nhận ra đối tượng mà bí mật moi được thông tin đã được một cấp cao hơn dùng làm cái bẫy, khiến cuộc đời đối tượng đó hoàn toàn sụp đổ và buộc phải làm theo kế hoạch của CIA. Một chiến thắng được khai thác từ điểm yếu, và đánh gục gia đình, người thân hay tất cả những thứ mà đối tượng quan tâm xuống địa ngục.

Snowden chưa vội rời bỏ lí tưởng của mình, anh đợi một tổng thống mới lên với hy vọng hệ thống kia sẽ được cải tổ minh bạch hơn, bởi tổng thống mới là người anh rất thích: Obama. Obama không chỉ là tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử, ông còn là hiện thân cho sự đổi mới, cho mọi cứu cánh mà những người đang thất vọng về đất nước như Snowden có chút hy vọng. Snowden quay trở lại và anh khá hài lòng khi được phân công vào những cuộc chiến với hacker Trung Quốc, Nga, Trung Đông v.v…

Nhưng Snowden chưa bao giờ cảm thấy yên bình. Thuật toán và tài năng của mình đã giúp anh tìm ra: nước Mỹ đang nghe lén người dân trong nước còn nhiều gấp đôi so với các nước trong tầm thù địch. Chính phủ Mỹ thậm chí không thể ngừng được việc nghe lén tất tần tật những ai có thể, bởi những bí mật mà họ bơi móc được, nó sẽ là vụ khí lợi hại trên các bàn đàm phán nhằm mang lại lợi ích cho Mỹ.

“Cuối cùng thì không phải là khủng bố, an toàn, hòa bình. Những thứ mà chúng tôi tìm được sẽ chỉ tạo lợi thế đổi chác cho đội ngũ cầm quyền Nhà Trắng mà thôi”.

Nhìn bề ngoài, Snowden và những đồng nghiệp có công việc an nhàn không thể tưởng, nhưng tất cả bọn họ đều bị ám ảnh. Nỗi ám ảnh về tính đúng đắn của công việc bao trùm luôn cả những câu chuyện phiếm họ kể cho nhau nghe trong những buổi tiệc:

-Cậu biết đấy, có lần cấp trên bảo tới theo dõi IP của một chiếc điện thoại ở Trung Đông. Tớ làm vài thao tác, vệ tinh bắt đầu truy theo và lên hình một đứa bé đang ngồi trên ô tô để cha mẹ chở đi đâu đó… và rồi, bùm ! Đứa bé và cả chiếc oto biến mất trước mắt tớ, như thể nó chưa từng tồn tại…
-Thôi nào, đừng kể như thể đó là một tội lỗi chứ, đó là công việc thường ngày của chúng ta mà.
-Công việc thường ngày thì không thể là tội lỗi à?
-Không, nếu như nó được sự cho phép của chính phủ !

Câu chuyện của đồng nghiệp làm ánh lửa trại nhòe đi trong mắt Snowden. Anh mắc chứng căng thẳng và rồi sẽ động kinh khi nghĩ về những vấn đề như thế. Snowden ngã vật ra rồi bắt đầu co giật, đó là lúc anh nhận ra mình không thể chịu đựng thêm được nữa.

Tháng 6 năm 2013, Snowden lao mình vào cuộc chơi mạo hiểm khi tiết lộ những thông tin về nhiều chương trình theo dõi mật, bao gồm chương trình siêu dữ liệu nghe lén điện thoại của Mỹ và châu Âu, PRISM (một chương trình theo dõi khác) và chương trình theo dõi Internet Tempora. Snowden nói những tiết lộ này là một nỗ lực nhằm "thông báo cho người dân biết rằng những gì đã được thực hiện trên chính cái tên của họ và những gì đã được thực hiện để chống lại họ." Vào ngày 14 tháng 6 năm 2013, các công tố viên liên bang của Mỹ đã đệ một đơn kiện buộc tội Snowden trộm cắp tài sản chính phủ, truyền tin trái phép về thông tin quốc phòng, và cố ý tiết lộ tin tình báo mật cho một người không có quyền hạn; hai cáo buộc cuối cùng tuân theo Đạo luật Tình báo.

Snowden buộc phải bỏ trốn và hiện đang lưu vong ở nước Nga, nhưng ngọn lửa mà anh châm ngòi lên đang cháy sáng hơn bao giờ hết. Trong cuộc phỏng vấn trực tiếp tại Moscow, anh đã tự chất vất bản thân cũng như nở một nụ cười tìm lại ý nghĩa cuộc sống của mình:

- Tôi đang làm việc ở thiên đường Hawai, có một mức lương thiên đường với một cuộc sống an toàn, ổn định, tại sao tôi lại bỏ hết tất cả những thứ đó ư ? Vì tôi gia nhập quân đội hay CIA không vì những thứ đó. Tôi hướng đến những giá trị cao cả mà lẽ ra nước Mỹ phải hướng đến như nó vốn có. Đó là những thứ hướng tới hòa bình, an toàn, tự do cho bất kì ai trên thế giới này chứ không phải để nhằm phục vụ lợi ích cho một nhóm người nào cả.

Bây giờ có thể tôi đang phải xa quê hương của mình, trong tay không có gì cả, nhưng tôi có một tâm trí khỏe mạnh, một lương tâm thanh thản, một sự tự do khó diễn tả được. Và tôi mãn nguyện khi có được điều đó.

Edward Snowden cuối cùng đã giải thoát được bản thân mình khỏi những đám mây u ám trong tâm trí, anh đã sống, chiến đấu vì lẽ phải, vì chính nghĩa như anh tâm niệm, đó mới là tự do chân chính, là mục tiêu mà anh hướng tới. Xem Snowden để thấy sự  trỗi dậy của chính nghĩa trong lòng một con người, một con người can đảm.

Hoàng Hưng

Theo Báo Người tiêu dùng