ROBERT DOWNEY – NGƯỜI VỀ TỪ ĐỊA NGỤC

Mùa hè này, Iron Man trở lại màn ảnh rộng, tiếp tục hút hồn hàng triệu khán giả với phần 3 của series này như một cột mốc nữa vinh danh tài năng của Robert Downey. Người đàn ông thép Robert đã trở nên quá nổi tiếng lúc này nhưng ít ai biết rằng: cuộc đời ông cũng truân chuyên, trắc trở không kém những nhân vật mà ông từng hóa thân.

Trong cuộc đời danh vọng của một ngôi sao điện ảnh, có những diễn viên sớm nổi danh khi từ rất nhỏ, lại có người khi tuổi đã xế tà mới bắt đầu được cả thế giới biết đến, Robert Downey có cả hai điều đó. Robert Downey, Jr. sinh ngày 4/4/1965 trong một gia đình có ông bố gắn liền cuộc đời với điện ảnh. Lên 5 tuổi, Robert bắt đầu chạm ngõ điện ảnh khi mới lên 5 tuổi với "Pound" sản xuất năm 1970, bộ phim do cha anh - Robert Downey Sr. đạo diễn và viết kịch bản. Nhưng điện ảnh không phải là thứ duy nhất mà cha của Robert dạy cho anh.

Tuổi thơ của Robert theo nghĩa nào đó có thể được hiểu là “bị bao quanh bởi chất kích thích”. Cha của anh, một con nghiện, thậm chí đã cho anh thử cần sa ngay ở độ tuổi lên 6, một tình huống mà sau này cha của anh cực kì hối tiếc. Robert lúc ấy tiếp xúc với chất kích thích như một thứ tương tác giữa cha và con “khi cha và tôi dùng thuốc cùng nhau, nó như một liều dẫn để ông ấy bày tỏ tình yêu của ông ấy dành cho tôi, và điều tồi tệ là việc đó gần như là cách duy nhất ông ấy biết” – Robert nhớ lại.

Tuổi thơ của Robert trôi đi với làn khói thuốc và rất nhiều vai diễn trong những bộ phim của cha anh ấy. Lên 7 tuổi, Robert tiếp tục xuất hiện trong Greaser's Palace (1972). Đến năm 1978, sau khi cha mẹ li dị, Robert chuyển đến sống ở California với bố và đến 1982, anh bỏ ngang việc học tại trường trung học Santa Monica High School và chuyển đến New York để theo đuổi sự nghiệp diễn xuất.

Kể từ đó, Downey liên tục góp mặt trong nhiều bộ phim điện ảnh cũng như truyền hình. Tuy nhiên, phải đến bộ phim "Less Than Zero" (1987), diễn xuất của anh mới thực sự chinh phục được đông đảo khán giả và giới phê bình.

Robert Downey, Jr. trong phim "Less Than Zero"

Robert nổi tiếng với lối diễn xuất rất có hồn, một ngoại hình đẹp, một đôi mắt biết nói và cá tính cũng được anh truyền vào nhân vật khiến những vai anh đóng không lẩn với ai khác được. Giai đoạn sau đó, Robert bắt đầu được góp mặt trong những dự án phim lớn hơn như Air America (1990) và Soapdish  (1991). Diễn xuất tốt của Robert trong những bộ phim trên góp phần không nhỏ giúp anh được chọn đóng chính trong "Charlie Chaplin" (1992) và vai diễn trong bộ phim này đã mang về cho anh đề của Oscar cho danh hiệu nam diễn viên chính xuất sắc nhất. Một tương lai tươi sáng đang chờ đợi Robert cho đến khi bóng tối của những làn khói thuốc ập về

Robert Downey, Jr. trong phim"Charlie Chaplin" (1992)

Khi sự nghiệp đang tiến triển thuận lợi thì Robert lại vướng vào nhiều vụ việc tai tiếng. Trong khoảng thời gian từ 1996 đến 2001, Robert vào tù ra khám như cơm bữa bởi rất nhiều loại hình phạm tội bao gồm tàng trữ, sử dụng chất ma túy và cả sử dụng vũ khí trái phép. Năm 1996, Robert bị bắt khi đang lái xe quá tốc độ trên đại lộ Sunset, trên xe có heroin, cocaine và cả một khẩu Mangnum chưa đăng kí. Một tháng sau, anh lại bị bắt sau khi phê thuốc và đi loạng choạng trên đường, trước khi đâm vào một nhà hàng xóm và ngủ ngay trên giường của họ. Robert đã trải qua nhiều chương trình cai nghiện, nhưng đến 1997, anh lại không vượt qua kì kiểm tra và bị tống giam 4 tháng tại nhà tù Los Angeles. Đến năm 1999, Robert tiếp tục bị bắt vào tù vì tái nghiện, anh trở thành món mồi béo bở cho báo chí châm chọc, khai thác triệt để về đời tư.

Robert Downey và những năm tháng đen tối

Vào năm 2000, sau khi ra trại cai nghiện, Downey tham gia bộ phim truyền hình đình đám "Ally McBeal". Diễn xuất của anh trong phim nhận được nhiều lời khen ngợi và nhờ đó anh nhận được đề cử giải Emmy cho nam diễn viên phụ xuất sắc nhất trong hạng mục phim hài kịch. Không chỉ có vậy, vai diễn trên còn giúp anh giành giải Quả Cầu Vàng cho nam diễn viên phụ xuất sắc nhất.

Tuy nhiên, sau đó Downey bị gạt tên khỏi dàn diễn viên series phim trên sau khi hai lần bị bắt vì sử dụng chất gây nghiện vào cuối năm 2000. Cuộc đời diễn viên của Robert tưởng chừng đã phải chấm dứt khi anh không thể kiểm soát được bản thân mình, còn các nhà sản xuất thì không muốn mạo hiểm với một diễn viên có “bề dày thành tích” như vậy.

Ngay trong tận đáy vực của sự nghiệp, Robert bắt đầu hành trình trở lại của chính mình. “ Đó là một cuộc đấu tranh thực sự. Tôi tập thiền, tham gia các liệu pháp cai nghiện, cân bằng tâm lý. Bên cạnh tôi luôn có Susan và những người bạn thân nhất. Họ động viên và giúp đỡ tôi rũ bỏ được những điều tồi tệ”  Robert nhớ lại. Vốn là con nghiện Downey đã từng tuyệt vọng vì đã bất lực trong việc cai nghiện và năm 1999, ông đã nói với một thẩm phán rằng "Giống như tôi đưa một khẩu súng ngắn vào miệng, tay tôi đặt lên cò súng và tôi thích vị của khẩu súng kim loại".

Mặc dù vậy, từ năm 2003, theo một bài báo trên tờ báo Men's Journal , Robert đã tự đưa bản thân vào khuôn phép kỷ luật bằng cách theo học thầy dạy võ người Trung Quốc tên là Wing Chun. Trong môn phái võ này, người học phải chiến đấu giáp lá cà với đối thủ và do vậy họ buộc phải tập trung cao độ và tĩnh tâm tuyệt đối. "Wing Chun dạy bạn phải tập trung vào đâu dù bạn đang ở đây hoặc ở thế giới bên ngoài và phải đối phó với các vấn đề”, Robert giải thích. “Hiện nay đó đã trở thành bản năng thứ hai của tôi. Tôi thậm chí còn không biết là đang có vấn đề ở đâu nữa". Ông đã say mê môn võ này đến độ đã theo học 3-5 buổi một tuần, đôi lúc ông còn đưa cả huấn luyện viên của mình tới trường quay nữa.

Robert đã phải mất đến 7 năm vật lộn, ông đã phải dành nhiều thời gian làm việc cật lực để chứng minh cam kết điều tiết hành vi bản thân và để được nhìn nhận trở lại là diễn viên chuyên nghiệp.

Ngay cả khi Robert Downey đã qua kiểm tra tình trạng nghiện ma túy của mình, các nhà sản xuất vẫn lưỡng lự trong việc tuyển mộ ông vì các công ty bảo hiểm không thích khả năng ông có thể chểnh mảng và không thể hoàn thành bộ phim thì Mel Gibson xuất hiện. Mel Gibson đã từng tham gia diễn xuất cùng Downey trong bộ phim Air America từ những năm 1990 và họ là bạn thân của nhau từ đó. Năm 2003, chính Mel Gibson đã đứng ra cam đoan với nhà sản xuất của phim The Singing detectives bằng một hợp đồng bảo hiểm cho Robert có được vai diễn trở lại với điện ảnh trị giá 10.000 USD. Robert không chỉ hoàn thành công việc như đã hứa mà còn diễn xuất rất tuyệt vời, qua đó chứng minh với Hollywood rằng ông vẫn có thể trở lại là một ngôi sao.

Robert Downey, Jr. trong phim "Iron Man"

Đỉnh cao sự nghiệp của Downey là vai diễn Tony Stark - siêu anh hùng Người Sắt trong bộ phim cùng tên. Khi công chiếu, "Iron Man" (Người Sắt) đã làm mưa làm gió tại phòng chiếu Bắc Mỹ và thu về 98,6 triệu đô la Mỹ ngay trong tuần đầu tiên. Đạo diễn Jon Favreau đã giải thích trong bài báo trên tạp chí GQ : Các kỹ năng diễn xuất của Robert đã khiến ông bỏ qua những tiêu cực trong quá khứ của anh và nhà ông đã phải vất vả mới thuyết phục được hãng sản xuất phim Marvel Comics. "Mọi người cứ nghiễm nhiên cho rằng người đã từng thất bại thì chẳng thể hiện được điều gì hay ho cả, và vì chẳng có ai sẵn sàng bước lên và tuyên bố tôi có thể gánh vác được bộ phim, chẳng ai muốn nhảy vào bể bơi nên tôi phải làm điều đó"-Robert đã tự giới thiệu về mình như thế khi đi casting phim người sắt, sau đó, tính cách và tài năng của anh đã tạo ra một Tony Stark giỏi giang nhưng bất cần đời, lắm lúc tưng tửng một cách độc nhất vô nhị.

Robert Downey, Jr. trong phim "Tropic Thunder"

Khi sự nghiệp bắt đầu khởi sắc, Robert không cho phép mình mắc lại những sai lầm trong quá khứ, ông tiếp tục thử nghiệm mình qua nhiều loại vai diễn trong rất nhiều thể loại phim. Cũng trong năm 2008, Downey còn góp mặt trong bộ phim đình đám khác là "Tropic Thunder" (Sấm Nhiệt Đới). Ben Stiller, bạn diễn của Robert trong Tropic thunder, nhận xét: Robert là một trong những diễn viên hiếm hoi ở Hollywood có thể cứu được một phần những kịch bản phim. Anh ấy là người không thể thiếu của Hollywood. Vai diễn trong bộ phim trên đã giúp anh giành được đề cử giải Oscar cho nam diễn viên phụ xuất sắc nhất, tuy nhiên anh đã bị vuột mất giải thưởng trên cho nam tài tử quá cố Heath Ledger - diễn viên phim "The Dark Knight".

Robert Downey, Jr. trong phim "Sherlock Holmes"

Sau đó, Downey được chọn đảm nhận vai diễn thám tử lừng danh Sherlock Holmes trong bộ phim cùng tên của đạo diễn Guy Ritchie. Và vai diễn này đã mang về cho anh giải Quả cầu vàng cho nam diễn viên chính xuất sắc nhất.

Robert Downey, Jr. trong siêu phẩm The Avengers (2012)

Trong năm 2010, Downey tiếp tục tái ngộ khán giả màn ảnh rộng với bom tấn "Iron Man 2", bộ phim có mở màn ấn tượng hơn cả phần 1 khi thu về 133,6 triệu đô la Mỹ trong tuần đầu công chiếu và tiếp đó là siêu phẩm The Avengers (2012) cực kì ăn khách. Nhân vật Iron Man của Robert được đánh giá là chất keo gắn kết chuỗi hành động của cả bộ phim. Theo cây bút phê bình của tạp chí Paste, Michael Burgin: "Nhờ cỗ máy tạo quái vật Downey, Jr mà sự va chạm giữa các anh hùng trong phim đã thực sự có ý nghĩa”.

Kể từ năm 2008, chín bộ phim có sự tham gia của Robert Downey đã thu về hơn 1,5 tỷ đô la chỉ riêng tại Mỹ và tên tuổi của ông là sự đảm bảo về doanh thu cho bất cứ rạp chiếu phim nào. Đó là một bước tiến đáng kinh ngạc bởi vì ở thời điểm cách đó không xa, mới chỉ năm 2001, Downey còn là mồi ngon để các tờ báo lá cải đua nhau giật tít. Đạo diễn Jon Favreau (phim Iron Man) nói rằng: Không có Robert Downey Jr. sẽ không có Iron Man - giống như không có Johnny Depp sẽ chẳng có Pirates of the Caribbean.

Nhưng nếu như Johnny Depp chỉ gắn bó với một sê-ri phim thì Robert lại có tới hai sê-ri phim mang dấu ấn của mình: sau Iron Man là Sherlock Holmes. Đưa nhân vật bất hủ như Sherlock Holmes ra khỏi trang sách để bước lên màn ảnh là một công việc không dễ dàng. Nhưng đạo diễn Guy Richie cho rằng chính Robert đã khiến ông tin rằng phim này sẽ thành công. Quả đúng như vậy, đôi mắt sống động, những cử chỉ động tác khác thường và đặc biệt một thế giới nội tâm phức tạp, nhiều xung đột - đó là hình ảnh vị thám tử mà Robert đã tạo nên trong phim Sherlock Holmes.

Giờ đây cơ hội thứ hai đã đến với Robert Downey, ông trở thành một ngôi sao sáng trên bầu trời Hollywood ở tuổi trung niên như đang bước tiếp chặng đường dang dở mà ông đã đi từ lúc còn là một thiếu niên. Sự trở lại ngoạn mục từ địa ngục của Robert mãi mãi là tấm gương sáng cho bất kì ai đã lỡ mang trong người một hoài bão và nguyện sống chết vì nó.