Ghost in the Shell - Hành trình kí ức

Ghost in the Shell là một tựa anime nổi tiếng thế giới vào những năm 90 và đến ngày nay nó đã được Hollywood (hãng Paramount) chuyển thể thành một bom tấn live-action đáng trông chờ với ngôi sao chính của phim là Scarlett Johansson.

Ghost in the Shell trở nên nổi tiếng vào thập niên 90 bởi nó khai phá ý nghĩa của việc làm người. Khi bạn có thể sao chép ý thức của mình vào một cơ thể khác, vậy thì lúc nào bạn mới ngưng làm người? Có phải cơ thể hay tâm trí hoặc cả hai điều ấy chính là thứ quyết định con người bạn? Ngoài ra, trong thế giới của Ghost in the Shell, đa phần loài người đã cấy ghép những bộ phận máy móc vào cơ thể của mình, có nhiều người thậm chí còn chuyển hóa hoàn toàn thành người máy và điều đó khiến cho não của họ rất dễ bị xâm phạm bởi các hacker.

Tuyệt tác của Masmune Shirow có nhiều phiên bản khác nhau kể từ khi xuất hiện dưới dạng truyện tranh xuất bản giữa 1989 và 1997. Bộ truyện đã gây được tiếng vang, nhưng nơi Ghost in the Shell thật sự bắt đầu vinh quang tại Nhật và những nơi khác, là bản chuyển thể anime chiếu rạp năm 1995 của Mamoru Oshii. Và rồi lại có thêm một phần khác tiếp nối bộ anime đó. Và một bản remake. Tiếp theo, mọi thứ được reboot lại với series anime Stand Alone Complex. Tiếp đến là những bộ phim dựa theo series ấy, và sau đó cả dòng phim lại bị reboot lần nữa với series Arise, series mà đưa Major Motoko Kusanagi và đội cảnh sát tương lai của cô vào một bối cảnh hoàn toàn khác.

Dù có nhiều phiên bản nhưng cốt lõi của Ghost in the Shell lại là một cái nhìn rất triết lý về tương lai khả dĩ của nhân loại. Phần anime Innocence là một minh chứng. Thay vì chú trọng vào mảng hành động, phần phim này lại cân nhắc kỹ lưỡng khái niệm ý thức khi con người rời bỏ thể xác vật lý của họ và máy móc bắt đầu có khả năng tự nhận thức. Trong thời buổi smartphone, mạng xã hội và thế giới siêu kết nối mà chúng ta đang cư ngụ thì đây quả thực là một chủ đề hợp thời. Series này đã luôn tiến triển tốt với những vấn đề đương đại (internet, thực tế ảo, hacking, virus,…) mà vốn là điều hấp dẫn nhất.

Nếu những chủ đề hay sự trầm ngâm triết lý của Ghost in the shell, đặc biệt là kết nối trí óc vào cơ thể khác, thế giới khác đã là nguồn cảm hứng cho Hollywood sử dụng trên rất nhiều phim như Avatar của James Cameron, Surrogates của Jonathan Mostow và nổi tiếng nhất là series The Matrix.

Trở lại với phiên bản live action 2017, Ghost in the shell vẫn duy trì  theo hướng khoa học viễn tưởng, nơi mà khoa học đã tiến bộ đến mức chế tạo được rất nhiều cỗ máy hoàn thiện, có thể thay thế được rất nhiều bộ phận của con người (trong phim gọi là cường hóa), vì vậy, xã hội lúc này tồn tại 3 giống loài: người máy, người 100% và nửa người nửa máy. Khi mà con người ngày càng giống máy hơn thì họ cũng có những vấn đề giống với máy móc như: bị lỗi phần mềm, bị hack trí não dẫn đến những vấn đề về an ninh và tội phạm mới trong xã hội.
Phim là hành trình của Thiếu Tá - sản phẩm đầu tiên có cơ thể hoàn toàn máy và một bộ não người thực thụ - đi tìm lại chính kí ức của mình đồng thời khám phá ra những bí mật của tổ chức mình đang phục vụ, cũng như đi tìm ý nghĩa cho cuộc sống "máy móc" của mình.

Cái được nhất của phiên bản năm 2017 chính là phần hình ảnh được làm khá tốt và đẹp khi vẽ ra một thế giới tương lai đầy công nghệ, màu sắc, cũng rất u ám và bám khá tốt nguyên gốc trong anime. Một thành phố nửa hiện đại nửa truyền thống, chen chúc giữa đường cao tốc và các khu ổ chuột, xen lẫn các hình chiếu 3D quảng cáo khổng lồ tràn ngập thành phố. Có thể thấy siêu phẩm Ganzt sau này chịu ảnh hưởng khá nhiều từ GitS khi lấy bối cảnh dạng này cho những cuộc chiến trong manga.

Với thời lượng khá ngắn, cùng với dàn cast quá lớn, phim bỏ qua việc giới thiệu vai trò của một số nhân vật chủ chốt trong câu truyện. Người ngoại đạo sẽ khó hiểu nhiều về Biệt đội 9 với lịch sử của 8 biệt đội được lập trước nó. Cùng chung số phận, xung đột giữa biệt đội 9 và tập đoàn Hanka được lướt nhanh chóng, các thuật ngữ "ghost" và "shell" cũng như mâu thuẫn giữa chúng cùng "lớp nghĩa thứ 2" cũng trôi tuột qua mất khiến cho phim khó có được một góc cái thần của tác phẩm gốc.

Nhìn chung, phim ở mức giải trí, hành động ở mức vừa phải, hình ảnh ở  thế giới tương lai rất kì ảo và đẹp, các cỗ máy như những con Geisha máy nhìn rất kinh nhưng mà cuốn hút, chưa kể một loạt các nhân vật phụ yakuza được cường hóa nhìn khá ngầu và đẹp. Nếu là phim khởi đầu cho một series thì phần này ở mức khá tốt với những khán giả mới tiếp xúc lần đầu, tuy nhiên, thành công của phần này vẫn còn bị nghi ngờ.

Hoàng Hưng