Chiếu Cà Mau

Không chỉ nổi danh là mảnh đất thiêng liêng cuối cùng của Tổ Quốc, Cà Mau còn được biết đến với những địa danh một thời làm nghề chiếu như: Tân Duyệt Đầm Dơi, Tân Lộc Thới Bình… nhưng nổi tiếng nhất vẫn là chiếu bông hoa Tân Thành. Tôi có dịp được vè với làng quê này để tìm hình ảnh mộc mạc đơn sơ của người dân Nam Bộ.

 

 

 

Cánh đồng trồng lác mùa nước nổi

 

Làng chiếu Cà Mau thuộc xã Tân Thành cách trung tâm thành phố Cà Mau 6km. Theo như người dân thì nghề dệt chiếu có từ miền ngoài được truyền vào miền Nam vào thế kỉ XV. Từ đó đến nay trải qua bao nhiêu thăng trầm của lịch sữ, chiếu Cà Mau vẫn âm thầm bền bỉ tồn tại

 

 

Cây lác tươi

 

 

 

Cây lác phơi khô

 

Đến với làng chiếu, bạn sẽ được cùng người dân nơi đây trải nghiệm các công đoạn, cách thức làm nên những chiếc chiếu thực thụ. Từ trong nhà ra ngoài ngõ bởi những sợi lát xanh, đỏ, vàng, trắng, tím… sẽ tạo cho du khách dự hấp dẫn khi đặt chân đến làng. Thật thú vị nếu được tận mắt chứng kiến cảnh tất bật của những người thợ lành nghề từ già, trẻ, gái, trai bên khung dệt, cọng lát, sợi trân… để sản xuất ra những manh chiếu xinh xắn, đẹp mắt; cùng với đôi tay khéo léo của những người thợ nhuộm màu lát, in hoa văn, vành, viền…

 

 

Nhuộm màu thủ công

 

 

Dụng cụ đang dây bố

 

 

Dây bố và chiếu nhuộm màu xong

 

Đến với làng chiếu, bạn sẽ được cùng người dân nơi đây trải nghiệm các công đoạn, cách thức làm nên những chiếc chiếu thực thụ. Từ trong nhà ra ngoài ngõ bởi những sợi lát xanh, đỏ, vàng, trắng, tím… sẽ tạo cho du khách dự hấp dẫn khi đặt chân đến làng. Thật thú vị nếu được tận mắt chứng kiến cảnh tất bật của những người thợ lành nghề từ già, trẻ, gái, trai bên khung dệt, cọng lát, sợi trân… để sản xuất ra những manh chiếu xinh xắn, đẹp mắt; cùng với đôi tay khéo léo của những người thợ nhuộm màu lát, in hoa văn, vành, viền…

 

 

 

 

 

 

Đan chiếu

 

Đến với làng chiếu, bạn sẽ được cùng người dân nơi đây trải nghiệm các công đoạn, cách thức làm nên những chiếc chiếu thực thụ. Từ trong nhà ra ngoài ngõ bởi những sợi lát xanh, đỏ, vàng, trắng, tím… sẽ tạo cho du khách dự hấp dẫn khi đặt chân đến làng. Thật thú vị nếu được tận mắt chứng kiến cảnh tất bật của những người thợ lành nghề từ già, trẻ, gái, trai bên khung dệt, cọng lát, sợi trân… để sản xuất ra những manh chiếu xinh xắn, đẹp mắt; cùng với đôi tay khéo léo của những người thợ nhuộm màu lát, in hoa văn, vành, viền…

 

 

 

Sản phẩm sắp hoàn thành

 

Nguyên liệu làm chiếu Cà Mau là cây lác, mọi việc làm hoàn toàn thủ công và khá đơn giản. Nghề dệt chiếu đòi hỏi sự điêu luyện, tinh xảo và những bí quyết riêng để tạo ra những sản phẩm chiếu bền, đẹp…Sau khi cắt lát từ đồng ruộng về, đem chẻ đôi, bỏ ruột lấy da, thườn những cây lát chỉ có ba cạnh nên sau khi lấy da, sau nhiều giờ phơi nắng các lác trở nên khô và dai hơn. Sau đó bó các bó lát này lại và đến với công đoạn nhuộm màu ,quay thành cuộn tròn khi đưa vào nồi nhuộm đang đun sôi. Sau khi đã màu đã đều, vớt ra và đem phơi cho khô màu. Bạn sẽ thấy thú vị khi từng bước tự tay minh flàm nên một sản phẩm thủ công này.Người dân Cà Mau dệt nên những chiếc chiếu  bằng những sợi lát nhuộm màu chứ không in như một số loại chiếu vùng khác.

 

 

 

Chiếu Cà Mau

 

Bước tiếp theo của công việc này là làm bố, để kết nói các sợi chiếu này dài theo kích thước yêu cầu. Mọi thứ đều thủ công, đôi chân đạp vào bàn bố, các sợi lác dẽ được đan kết nói lại theo từng vòng xoay. Sản phẩm của công đoạn này là những sợi chiếu dài, đủ loại khác nhau. Sau các công đoạn như cắt lác, nhuộm màu, đan dây bố, bước cuối cùng là đan các sợi này để thành một tấm chiếu hoàn chỉnh. Cứ một sợi trắng đến một màu và qua bốn lần như thế ta sẽ chuyển sang lại. Để kết nối các sợi này lại ta có bộ phận ép, bộ phận này sẽ giúp mỗi lần đưa sợi chiếu vào và ép lại để dính chặt vào không bị bung ra.Thời gian để ra thành phẩm một chiếc chiếu mất khoảng hai tiếng đồng hồ.  Sau nhiều công đoạn và hưng phấn làm việc thành quả mà bạn có được là một chiếc chiếu do chính tay mình làm. Còn gì tuyệt vời hơn khi thử sức với làm nghề thủ công dân tộc.

 

Làng chiếu Cà Mau, ởđó có những con người bình dị và hiếu khách, có những đôi tay vàng dệt nên nhữngđôi chiếuđẹp. Những chiếc chiếu như mang cả tình yêu thương mang cả sự cầu mong cho những ai sử dụng nó được bền lâu, hạnh phúc. Nếu có dịp bẹn hãy ghé qua để trải nghiệm, còn riêng tôi, tôi sẽđi đến nhiềuđịa danh hơn nữa để cảm nhận một Việt Nam nhiềuđiều khám phá. Tôi Yêu Việt Nam.

 

 

Bài được viết bởi thành viên Nguyễn Hữu Thế