Ăn...hoa

Người ta đề cao món Việt trước hết ở sự tinh tế, thanh cảnh của nó. Góp phần tạo nên sự tinh tế, thanh cảnh đó là nhờ việc kết hợp các nguyên liệu hài hòa, trong đó không thể thiếu việc sử dụng… các loại hoa để vừa làm rau, vừa tạo hương thơm đặc trưng cho món ăn.

 

Nếu kể ra các loại hoa có thể sử dụng như một thứ rau đặc biệt giúp món ăn ngon và có hương vị riêng thì phải kể đến hoa bí, hoa mướp, điên điển, lục bình, hoa súng, hoa chuối, so đũa, thiên lý, kim châm… Mỗi loại hoa thích hợp với những món ăn riêng, có hoa ăn sống được, hoa không, có hoa dùng cho món chua thì hợp, hoa nhất thiết phải đi với món ngọt. Còn nếu là hoa để tạo hương đặc biệt thì có hoa lài, hoa bưởi, hoa cúc.

 

Hoa bí rợ là loại hoa dùng để chế biến nhiều món nhất và nó cũng phổ biến nhất, dễ dàng tìm thấy tại các khu chợ. Đến mùa, hoa bí rất rẻ, được bán vàng cả một góc chợ. Hoa có mùi thơm thanh thanh, đặc biệt ăn vào ngọt lịm và mát. Đây gần như là loại hoa dùng cho món gì cũng hợp. Có thể dùng hoa để xào thịt, xào tôm hay thậm chí là chỉ xào tỏi. Hoa bí mà nấu canh thì cũng ngon tuyệt hay công phu hơn, nhồi tôm, thịt hay cá vào hoa rồi đem chiên, đem hấp cũng khá thú vị. Có khi người ta còn mang hoa bí lăn bột rồi chiên giòn. Hoa bí mà ăn với lẩu thì phải nói là lẩu gì cũng hợp. 

 

 

 

Hoa bí nhồi thịt chiên

 

 

Hoa mướp xào tỏi

 

Không kém cạnh hoa bí là người chị em hoa thiên lý. Thiên lý ngon nhất là xào với thịt bò, tuy nhiên, bạn vẫn có thể biến tấu xào với nhiều nguyên liệu khác mà mình muốn. Ngoài ra, trong các món lẩu ngọt hay lẩu nấm, có thêm thiên lý sẽ ngon hơn. Vị hoa ngọt thanh và có mùi thơm ngai ngái tựa hoa khế, ăn vào sẽ cảm nhận được “hậu” ngọt nơi cuống lưỡi. Hoa thiên lý thì có mùi thơm đặc trưng. Do đó, nhiều gia đình trồng dàn hoa thiên lý trước ngõ để vừa làm đẹp không gian, làm thơm không khí, vừa có hoa ăn, lợi rất nhiều đường. Dùng cho các món ăn từa tựa thiên lý, hoa mướp (lúc còn búp) cũng có thể cho ra những món ăn độc đáo. Tuy nhiên, không dễ ăn như thiên lý, hoa mướp có vị hơi nhân nhẩn và mang tính bài thuốc cao. Dân gian cho rằng, ăn hoa mướp có thể chữa trĩ.

 

 

Thiên lý xào thịt bò

 

 

Thiên lý xào tỏi

 

 

Thiên lý xào nghêu

 

 

Canh cua thiên lý

 

Nếu như các loại hoa trên thích hợp hơn với các món “ngọt” thì có những loại hoa đặc biệt thích hợp với các món chua như hoa chuối, hoa điên điển, lục bình, so đũa hay kim châm. Những loại hoa này nấu kèm canh chua cá hoặc dùng nhúng lẩu rất ngon. 

 

 

Các loại hoa dùng ăn lẩu

 

 

Các loại hoa ăn kèm giúp món lẩu ngon hơn

 

 

 

Hoa lục bình ăn với lẩu mắm

 

Riêng với hoa chuối, người ta còn hay dùng làm gỏi trộn kèm thịt gà, thịt vịt để ăn với cháo. Hay ngon hơn nữa là dùng để nấu canh chua riêng với lươn. Theo kinh nghiệm dân gian thì lươn nấu chuối sẽ không bị tanh, lươn cũng mềm và thơm hơn. Còn với hoa điên điển, lục bình hay hoa súng thì người miền Tây chuyên dùng để “trị” món mắm kho, ăn tới đâu, chấm rau tới đó, thế nào nồi cơm cũng hết veo.

 

 

Hoa chuối cũng có mùi thơm rất đặc biệt

 

 

Gỏi (nộm) hoa chuối

 

Không chỉ góp trong nhiều món ăn mặn mà với các món ngọt, cụ thể là chè hay sâm, hoa cũng có mặt. Lúc này, hoa đóng vai trò như một loại nguyên liệu đặc biệt tạo mùi thơm thanh tao cho món ăn. Ví như món chè sen hay chè long nhãn, có thêm vài nụ hoa bưởi hay hoa lài tươi thay vì sử dụng tinh dầu hoa, món ăn sẽ ngon và… đẹp mắt hơn nhiều. Người ta còn chế biến ra loại tinh dầu hoa bưởi để cho trực tiếp lên món ăn, chủ yếu là món chè để tạo mùi vị hấp dẫn. Còn với món nước sâm hay sâm bổ lượng giải nhiệt thì nên có vài đóa hoa cúc trắng phơi khô nấu cùng cho… đúng điệu.

 

 

Chè đậu đen hoa lài

 

 

Trà hoa cúc

 

Hẳn, bạn còn nhớ nhân vật Hoàng trong truyện “Đôi mắt” của Nam Cao có thú ăn tao nhã là mía ướp hoa bưởi. Cách ăn này vốn đúng chất phong lưu.

 

Tóm lại, nói đến hoa là thấy được cái sự tinh tế, tao nhã. Mà món ăn dùng hoa thì càng tao nhã, tinh tế. Đó là một kiểu kết hợp tuyệt vời trong ẩm thực Việt.