Sách Cố Vấn Vĩnh Thụy (1945-1947) Qua Hồi Ức Và Tư Liệu Từ Nhiều Phía

Trích:

BẢO ĐẠI ÔNG VUA CUỐI CÙNG

Sau 60 năm bị thực dân Pháp đô hộ, đến ngày 09.3.1945, quân phiệt Nhật đảo chính Pháp, “trao trả độc lập” cho vua bù nhìn Bảo Đại. Dù biết đây chỉ là độc lập giả hiệu, nhưng Bảo Đại vẫn nắm lấy và tổ chức một chính phủ để tiếp tục làm vua trong hoàn cảnh mới.

Trước khi qua đời vài ba năm, nhân trả lời phỏng vấn của nhà sử học Fédéric Mittérand (đài Truyền hình Pháp), Cựu hoàng Bảo Đại đã kể chuyện ông lập chính phủ thân Nhật như sau:

FM. - Và người Nhật? Lúc ấy một thời gian sau họ làm đảo chánh?

Bảo Đại - Người Nhật làm đảo chánh vì người Pháp cho rằng, sau khi quân Nhật đã thua nhiều trận mặt trận Thái Bình Dương, nước Nhật đã đến thời tận số. Cho nên người Pháp mới bắt đầu tổ chức một loại kháng chiến. Người Nhật, thấy đã hết thời, không muốn như vậy và đó cũng là một vấn đề thể diện. Họ đã làm đảo chánh và gạt bỏ chủ quyền của Pháp.